هر خودرو از سیستمها، تجهیزات و قطعات متعددی تشکیل شده است که برخی از آنها نقش فداشونده را ایفا نموده و با وجود آنکه خیلی به چشم نمیآیند ولیکن حضور آنها بسیار حیاتی است. یکی از این قطعات فداشونده، سرسیلندر است که در بهبود عملکرد موتور نقش بسزایی داشته و در این مقاله به بررسی عوامل سوختن آن خواهیم پرداخت.
واشر سرسیلندر چیست؟
موتور خودرو متشکل از اجزای فراوانی است که مهمترین آنها عبارتند از: بلوک سیلندر، سرسیلندر، واشر سرسیلندر، پیستون، میللنگ، میل سوپاپ و … . سیلندرها در داخل بلوک سیلندر جای گرفتهاند که بر روی آنها سرسیلندرها نصب میشوند.
سرسیلندر قطعهای آلومینیومی بوده و محل تعبیه اتاقک احتراق، شمع و … است. واشر سرسیلندر بین بلوک سیلندر و سر سیلندر قرار گرفته و مهمترین وظایف آن عبارتند از:
- آببندی: واشر سرسیلندر مانع از نشت گاز (مخلوط سوخت و هوا) از محفطه احتراق شده و علاوه بر آن از نشت آب و روغن نیز جلوگیری مینماید. نشتی گاز به شدت بر عملکرد موتور تاثیرگذار بوده و باعث کاهش قدرت و راندمان موتور میگرد. لازم به ذکر است که به هنگام بالا آمدن پیستون در محفظه سیلندر، فشار محفظه به شدت افزایش یافته و چنانچه آببندی به خوبی انجام نشده باشد؛ نشتیهای قابل توجهی رخ خواهد داد.
-
- هدایت صحیح آب و روغن: روغن موتور و آب دو سیال مهم در موتور هستند که جهت گردش آنها در موتور، مسیرهایی بر روی سرسیلندر و واشر سرسیلندر در نظر گرفته شده است.
- جلوگیری از اختلاط روغن و آب: با وجود آنکه وجود این دو سیال در خودرو ضروری است ولیکن اختلاط آنها میتواند آسیبهای جبرانناپذیری را در پی داشته باشد. از انجا که فاصله بین مسیر روغن و آب بسیار کم است لذا واشر سرسیلندر باید مانع اختلاط آنها گردد.
جنس واشر سرسیلندر
همانطور که عنوان شد فشار محفظه احتراق به هنگام بالا رفتن پیستون به شدت افزایش مییابد که در خودروهای بنزینی به حدود 700 پیاس آی و در خودروهای دیزلی حتی به 2000 پیاسآی نیز میرسد. لذا واشر سرسیلندر باید از موادی ساخته شود که تحمل این فشار بالا را داشته باشد؛ از همین روی برای ساخت واشر سرسیلندر عمدتا از پنبه نسوز، فولاد و مس استفاده میگردد.
انواع واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندرها بر اساس جنس مورد استفاده به 4 دسته کلی تقسیم میشوند:
- فولاد چند لایه
- مس
- کامپوزیت
- الاستومریک
واشر سرسیلندرهای فولاد چند لایه جدیدترین محصولات موجود در بازار بوده و از 2 تا 5 لایه نازک ساخته میشوند.
سوختن واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندر نیز مانند هر قطعه دیگری در معرض خرابی قرار دارد که خرابی این قطعه به صورت سوختن خود را نشان میدهد. دمای موتور به هنگام کار بسیار افزایش مییابد و از آنجا که واشر سرسیلندر در معرض گرمای زیاد حاصل از موتور قرار دارد چنانچه افزایش دمای موتور در محدوده مجاز نباشید میتواند منجر به سوختن واشر سرسیلندر شود.
دلایل سوختن واشر سرسیلندر
سوختن واشر سرسیلندر بر اثر ازدیاد دمای موتور و در نتیجه افزایش دمای بیش از حد واشر سرسیلندر رخ میدهد و این سوختن نیز عمدتا ناشی از عدم عملکرد صحیح سیستم خنککننده میباشد که ذیلا بدانها اشاره شده است:
- کم بودن آب رادیاتور
- مسدود بودن لولهها و مجاری آب
- خراب بودن پروانه
- وجود رسوبات در سیستم خنککننده
- گرمای بیش از حد هوا
- سبک رانندگی نامناسب
- خرابی ترموستات
- خرابی واترپمپ
همانطور که ملاحظه میشود بسیار از عوامل فوق در ارتباط با سیستم خنککننده بوده و هر گونه اختلال در عملکرد این سیستم میتواند سوختن واشر سرسیلندر را در پی داشته باشد.
نشانههای سوختن واشر سرسیلندر
خرابی یا سوختن واشر سرسیلندر تاثیرات مخربی بر عملکرد موتور داشته که این تاثیرات با نشانههایی همراه است و باید راننده با مشاهده چنین مواردی، دقت و بررسی بیشتری نموده و در صورت نیاز مبادرت به تعویض واشر سرسیلندر نماید. مهمترین نشانههای سوختن واشر سرسیلندر به قرار ذیل است:
- وجود نشتی از زیر منیفولد
- خروج دود سفید از لوله اگزوز
- مشاهده حباب در رادیاتور
- دما بیش از حد موتور
- جوش آوردن موتور
- تغییر رنگ روغن به سفید شیری
- خروج دود آبی از لوله اگزوز
- مشاهده روغن و آب روی موتور (به دلیل نشتی)
نحوه تعویض واشر سرسیلندر
واشر سرسیلندر یک قطعه مصرفی بوده و در صورت سوختن باید تعویض گردد که تعویض آن فرآیندی بسیار زمانبر است و اتفاقا قسمت عمده هزینه تعویض سرسیلندر مربوط به اجرت مکانیک است نه قیمت واشر سرسیلندر. اگر علاقمند هستید که خود نسبت به تعویض واشر سرسیلندر بپردازید سطور ذیل را از دست ندهید.
- به دفترچه خودرو مراجعه نموده و الزامات مربوط به تعویض واشر سرسیلندر را مطالعه نمایید.
- روغن موتور و مایع خنککننده را به طور کامل تخلیه نمایید.
- سرسیلندر و بلوک سیلندر باید تحت تست فشار قرار گرفته و ترکهای احتمالی آن مشخص شده و در صورت نیاز تعمیر گردد.
- سطح بلوک سیلندر و سرسیلندر را به دقت تمیز نمایید. باید توجه داشت که حتی سوراخ پیچها نیز تمیز شوند.
- واشر سرسیلندر را بر روی بلوک قرار دهید.
- سر سیلندر را بر روی بلوک و واشر سرسیلندر قرار داده و به دقت تراز نمایید.
- پیچها را سفت نمایید. پیشنهاد میشود ترک متر نیز به همراه داشته باشید.
- سایر قطعات بازشده را دوباره جانمایی کرده و اتصالات را محکم نمایید.
- روغن موتور و مایع خنککننده را دوباره اضافه کنید.
قیمت واشر سرسیلندر
برندهای مختلفی در بازار موجود بوده و با توجه به کیفیت محصول و نوع خودرو قیمتها متغیر خواهد بود. از مهمترین برندهای موجود در بازار میتوان به SBK، KG، کوتچ، ایساکو، کوارت و … اشاره نمود. به عنوان مثال واشر سرسیلند ایساکو برای خودروی پژو 405 حدود 65 هزار تومان، کوتچ برای سمند 100 هزار تومان، SBK برای پژو پارس حدود 45 هزار تومان و … اشاره نمود. با توجه به اهمیت وافر این قطعه پیشنهاد میشود که هیچگاه کیفیت را فدای قیمت ننموده و سعی نمایید حداقل محصول متوسطی را خریداری نمایید تا در ادامه به مشکل بر نخورید.